Plac Jakuba Wejhera to serce Wejherowa, które pełni funkcję centralnego rynku miejskiego. Jest to miejsce o szczególnym znaczeniu, które zyskało swoje granice w latach 1643–1644, co świadczy o jego długiej historii i znaczeniu w lokalnej społeczności.
Charakterystycznym elementem tej przestrzeni jest jej prostokątny kształt, który wyróżnia się w układzie urbanistycznym miasta. Z północnych rogów placu wychodzą po dwie ulice, natomiast z południowych rogów znajduje się tylko jedna ulica, co tworzy unikalną kompozycję przestrzenną.
Historia
Historia rynku związana jest ściśle z powstaniem miasta Wejherowo, które miało miejsce w latach 1643-1644 z inicjatywy Jakuba Wejhera, założyciela tej miejscowości. W okresie PRL-u, na rynku przebiegały asfaltowe ulice, a jego centralna część była zajęta przez roślinność, która później została przekształcona w ścieżki z trylinki. W latach 2000–2001 rynek oraz przyległe ulice przeszły gruntowną przebudowę i wyłączono je z ruchu pojazdów.
Nazwa
W czasach przedrozbiorowych, plac Jakuba Wejhera był po prostu nazywany rynkiem. Po I rozbiorze Polski, który miał miejsce w 1772 roku, Wejherowo znalazło się w granicach Prus, co spowodowało, że dominującym językiem stał się niemiecki. Od tego momentu rynek funkcjonował pod nazywą Marktplatz, co tłumaczy się jako „plac targowy”. Po odzyskaniu niepodległości, rynek zyskał oficjalną nazwę plac Jakuba Wejhera, która była używana aż do 1939 roku. W momencie wybuchu II wojny światowej, kiedy miasto zostało przejęte przez hitlerowców, nowa nazwa – Adolf Hitler Platz – zastąpiła tę historyczną. Po wojnie, dokładnie 12 marca 1945 roku, nazwę przywrócono do plac Jakuba Wejhera, ale wraz z nadejściem PRL-u znowu ją zmieniono, tym razem na plac Armii Czerwonej. W 1990 roku ostatecznie przywrócono nazwę plac Jakuba Wejhera.
Zabytki
Kolegiata
Na zachodniej stronie rynku znajduje się kolegiata pw. św. Trójcy, która została zbudowana przez Jakuba Wejhera w latach 40. XVII wieku. Powstała ona w ramach spełnienia ślubu złożonego w Białej podczas jego wyprawy moskiewskiej. Poświęcenie tej świątyni miało miejsce w 1644 roku, a dokonał go opat cystersów z Oliwy, Aleksander Kęsowski. W późniejszych latach, pomiędzy 1754 a 1755 rokiem, pierwotna budowla została rozebrana. W jej miejscu nową barokową świątynię z powierzchnią około 300 m² wzniósł Jerzy Piotr Przebendowski, ówczesny właściciel Wejherowa. Prałat Edmund Roszczynialski w latach 1926–1928 przeprowadził rozbudowę, powiększając ją dwukrotnie. Kolegiata zachowała się w tej formie aż do dziś. Można więcej informacji na ten temat znaleźć pod tym linkiem kolegiata pw. św. Trójcy.
Ratusz
Pierwszy ratusz w Wejherowie został wzniesiony około 1650 roku. Informacje na jego temat można znaleźć na mapie sporządzonej przez burmistrza Dawida Judyckiego. Budowla ta przetrwała do 1839 roku, kiedy zapadła decyzja o jej rozbiórce oraz budowie nowego obiektu. Nowy ratusz funkcjonował aż do 1906 roku, kiedy część sali posiedzeń uległa zawaleniu. W rezultacie, rozpoczęto przebudowę, która została zakończona w 1908 roku. Tak przekształcony ratusz wejherowski dotrwał do naszych czasów. W 2004 roku przeprowadzono gruntowny remont, podczas którego wymieniono dach, a kopułę pokryto miedzią. Przywrócono także pierwotny wygląd wszystkich pomieszczeń ratusza.
Szpitalik
Dawny szpitalik-przytułek to jeden z cenniejszych zabytków miasta, usytuowany również w zachodniej pierzei rynku. Budowę tego obiektu zakończono w dniu poświęcenia kolegiaty, czyli 4 października 1644 roku. Budynek wykonano w konstrukcji szachulcowej z wypełnieniem ceglanym. W 1986 roku obiekt przeszedł restaurację, a obecnie, na parterze, mieści się sklep z pamiątkami oraz dewocjonaliami.
Przypisy
- Kościół parafialny Trójcy Świętej (Kolegiata Wejherowska). swtrojcawejherowo.wordpress.com [dostęp 08.05.2019 r.]
- Ratusz. turystyka.wejherowo.pl [dostęp 08.05.2019 r.]
- Szachulcowy szpitalik-przytułek z XVII w. w Wejherowie. polskaniezwykla.pl [dostęp 08.05.2019 r.]
Pozostałe obiekty w kategorii "Obiekty związane z transportem i komunikacją":
Ulica Jana III Sobieskiego w Wejherowie | Lądowisko WejherowoOceń: Plac Jakuba Wejhera w Wejherowie